Halı ve düz dokuma yaygılarda köpek kocabaş motifi diye bilinir. Moğol ve Türk mitolojisinde kutsal ve sâdık bir hayvan olarak bilinir. Kur'an'da köpek kelb ve elkitmiyr olarak yedi uyuyanlar mağarasında adı geçer. Köpek figürü Asya'daki Türklerin kullandığı figürlerdendir (Deniz 2000).
Demotte Şehnamesi Hah Tasviri:
Anadolu halılarına kuvvetlice üsluplanmış olarak süsleme karakteri kazandırılmış hayvan figürleri 14.yy'dan itibaren girmiş olduğu ressamların tablolarındaki haklardaki figürlerden anlaşılmaktadır.
Washington Freer Gallery'de bulunan Demotte Şehnamesi minyatüründeki halı tasviri doğu çevrelerinde de ressamların tablolarında görüldüğü şekliyle zeminin küçük kareler içinde bazı eski örneklerde uzun altıgenlere bölünerek içlerine kartal, horoz gibi üsluplanmış figürlerin doldurulması geleneğinin varlığını ortaya çıkarmıştır.
 |
Şekil 13. Demotre Şehnamesi |
 |
| Şekil 12. Demotte Şehnamesindeki halı tasviri. |
Minyatürün adı : Demotte Şehnamesi Minyatürü
Bulunduğu yer : Washington Freer Gallery, America.
Yüzyılı : XTV.yy'a yakın bir tarihte resmedilmiştir.
Figür özelliği : Sağa dönük şekilde dört ayaklı bir hayvan figürü. |
| Şekil 14. Demotte Şehnamesi halısı figürü |
XIV. ve XV.yy'larda hiçbir İran halısı veya halı parçası kalmamıştır. En eski İran halısı XV.yy sonunda günümüze gelebilmiştir. Daha öncesi için bunlara tek kaynak olan minyatürlerdeki hali tasvirleri de hep geometrik üslupludur. Yalnız son olarak XIV.yy tarihi başlarını gösteren Demotte Şehnamesi minyatürü, ayaklı hayvan fıgürüyle Türk hayvan halıları kompozisyonunu göstermektedir ve 1330 yıllarında ithal edilmiş olmalıdır (Durul ve Aslanapa 1973 ).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder