Köknar Kozalaklarından Elde Edilen Renkler

Köknar  kozalakları,  ilmelik  yün  halı  ipliğinin  ağırlığına  göre  %100,  %150,  %200 oranlarında  alınarak  sıcak  ekstraktlar  hazırlanmış,  ilmelik  yün  halı  iplikleri  öncelikle mordansız  ve  materyal  bölümünde  belirtilen  mordanların  her  biriyle  %3  oranında alınarak  ön,  çift  ve  son  mordanlama  yöntemleriyle  mordanlanmış,  daha  sonra  da mordanlama yöntemlerine göre ekstraktla bir saat kaynatılarak boyanmış ve çok farklı renk ve renk tonları elde edilmiştir. Farklı alınan kozalak miktarı, değişik mordanlar ve

üç  farklı  boyama  yöntemi  ile  elde  edilen  renk  ve  renk  tonlarının  frekans  dağılımları

Çizelge 5.1’de verilmiştir.

Ayrıca farklı oranlarda alınan kozalaklardan elde edilmiş sıcak ekstraktla mordansız ve mordanlı  boyama  yapılarak  elde  edilen  renklerin  adları  ve  boyanmış  ilmelik  yün  halı ipliği örnekleri araştırmanın sonunda ekler bölümünde verilmiştir.

Köknar kozalaklarının bitkisel boyacılıkta kullanımına dair yapılan literatür taramasında daha   önceden   yapılmış   bir   araştırmaya   rastlanılmamıştır.   Fakat   yapılan   literatür taramasında ilmelik yün halı ipliklerinin, bitkisel boyalarla boyanması konusunda çok sayıda kaynağa ulaşılmıştır. Yalnız materyallerin farklı olmasından dolayı farklı renk ve renk  tonları  elde  edildiğinden,  yapılan  araştırma  sonucunda  ortaya  çıkan  renklerle benzerlik göstermektedir.

İlmelik  yün  halı  ipliklerinin  köknar  kozalağı  ile  boyanması  sonucunda  elde  edilen renklerin frekans dağılımları Çizelge 5.1’de verilmiştir.

Çizelge 5.1 incelendiğinde, ilmelik yün halı ipliklerinin köknar kozalağı ile boyanması

sonucu  farklı  renk  ve  tonları  elde  edilmiştir.  Çizelge  5.1’e  göre,  %28.89  açık  somon,

%20  açık  sütlü  kahve,  %7.78  koyu  somon,  %6.67  koyu  kemik,  %5.56  kemik  ve  bej,

%4.44  somon,  %3.33  koyu  nefti,  yeşil  kahve,  nefti  ve  kirli  kahve,  %2.22  açık  nefti, sütlü kahve ve yeşil bej, %1.11 oranında ise açık yeşil kahve rengi elde edilmiştir.

Çizelge 5.1 Köknar kozalağından elde edilen renklerin frekans dağılımı

Renkler	Renk No	Sayı	%	Toplam %
Açık Somon	1 2 3 T	2 9 15 26	2.22 10.00 16.67 28.89	28.89
Açık Sütlü Kahve	1 2 3 T	7 7 4 18	7.78 7.78 4.44 20.00	20.00
Koyu Kemik	1 2 3 T	3 1 2 6	3.34 1.11 2.22 6.67	6.67
Kemik	1 2 3 T	2 1 2 5	2.22 1.11 2.22 5.56	5.56
Koyu Somon	1 2 T	1 6 7	1.11 6.67 7.78	7.78
Bej	1 2 T	2 3 5	2.22 3.34 5.56	5.56
Somon	1 2 T	3 1 4	3.33 1.11 4.44	4.44
Yeşil Kahve	1 2 T	1 2 3	1.11 2.22 3.33	3.33
Koyu Nefti	1 2 T	1 2 3	1.11 2.22 3.33	3.33

Çizelge 5.1 (Devamı) Köknar kozalağından elde edilen renklerin frekans dağılımı

Renkler	Renk No	Sayı	%	Toplam %
Sütlü Kahve	1 2 T	1 1 2	1.11 1.11 2.22	2.22
Açık Nefti	1 2 T	1 1 2	1.11 1.11 2.22	2.22
Nefti		3	3.33	3.33
Kirli Kahve		3	3.33	3.33
Yeşil Bej		2	2.22	2.22
Açık Yeşil Kahve		1	1.11	1.11
		90	100.00	100.00

Köknar kozalağı ile yapılan 90 boyamadan %28.89 oranında en çok açık somon rengi

elde  edildiği  görülmektedir.  Yapılan  boyamadan  sonra  elde  edilen  renk  ve  tonlarının çok yakın renkler olduğu da anlaşılmaktadır.

Elde Edilen Renklerin Colorimeter ile Değerlendirilmesi

Köknar kozalaklarından elde edilen renk ve renk tonlarının subjektif değerlendirilmesi mordanlama, ısı, ışık, su ve kişisel faktörler gibi nedenlere bağlı olarak kişiden kişiye değişmektedir.      Bu      sebeple      araştırmada      elde      edilen      renklerin      objektif değerlendirilebilmesi için renk ölçüm cihazı “colorimeter” kullanılmıştır.